De samenwerking in een zorgteam ontbreekt

Werken in een zorgteam is teamsport! Dat betekent dat je alleen je taken kunt uitvoeren door gebruik te maken van de kwaliteiten van een ander, daarop aan te sluiten en erover te communiceren! En wat gebeurt er vaak in de teams waar ik binnenkom en die op instorten staan?

De struisvogelmethode wordt toegepast: Kop in het zand. Er wordt niet meer gekeken naar kwaliteiten, communiceren doen deze teams alleen maar via WhatsApp en de mail. Met elkaar hebben zij het alleen over 'leuke' dingen. Het moet vooral gezellig zijn. Met alle gevolgen van dien want:

  • Niemand weet hoe en wat de ander aan het doen is
  • Niemand weet hoe en wat de ander niet gedaan heeft

En dus loopt het team vast. Als er niet wordt samengewerkt, komen de werkprocessen niet uit de verf of niet af, stijgt de werkdruk (want het werk moet toch linksom of rechtsom gebeuren) en komt er nóg minder tijd om de problemen aan te pakken en met elkaar te communiceren over een oplossing.

Samenwerken is een complex geheel van menselijk handelen en blijkt in elke situatie en elk team weer anders te werken.

De samenwerking kan door verschillende oorzaken verstoord worden. Maar eigenlijk gaat het vaak om basis-ingrediënten die moeten kloppen:

Verschillende karakters

We zien vaak teams vol verschillende karakters. Iedereen heeft zo zijn eigen manier van doen. Karaktereigenschappen zijn er in vele soorten en maten en maken de mens. In elk team zie ik zelfverzekerde types, maar ook onzekere mensen, mensen die de kar trekken en mensen die liever op die kar zitten of er gewoon lekker achteraanlopen. Al deze mensen hebben in de loop der jaren hun professionele identiteit ontwikkelt of staan nog aan het begin van deze ontwikkeling. In een team levert dit verschillen op. Verschillen die nodig zijn om elkaar aan te vullen, maar wanneer het niet loopt in een team worden deze verschillen juist uitvergroot en begint het ‘gedoe’. Dan gaat het erom de juiste balans te vinden en elkaar aan te vullen in plaats van af te kraken.

 

Verschillen in waarden en werken vanuit teamwaarden

Naast een eigen karakter en persoonlijkheid, kijken we ook vanuit een bepaalde visie en waarden naar het leven en het werk dat we doen. Om een team te laten functioneren én om in een team te kunnen functioneren moeten we met elkaar tot gezamenlijke waarden komen, teamwaarden. Deze waarden moeten bij voorkeur niet opgelegd zijn, maar samen gecreëerd en bepaald. Zeker wanneer het gaat om zelfsturende teams. Als een team uit het lood loopt, zie ik vaak dat deze waarden vertroebelen of niet (voor iedereen) helder zijn of worden nageleefd. Het is belangrijk om ze dan zo snel mogelijk weer op tafel te krijgen en het team te wijzen op de waarden die zij gezamenlijk hebben afgesproken. 

 

Heldere afspraken

Eigenlijk klinkt het heel simpel maar, een team waar de samenwerking soepel loopt heeft de gezamenlijke doelen en taken helder, duidelijke werkprocessen afgesproken, oog voor het welzijn van elkaar en zichzelf en begrijpt wat de organisatie vraagt en nodig heeft. Dit creëer je met elkaar en voor elkaar. Het gaat om erom iedereen op één level te krijgen, een gezamenlijke visie te hebben en elkaar aan te durven spreken, ongeacht je taak in het team.

 

Je plek vinden in het team

 Een team is een speciaal soort groep. Hoe langer deze groep met elkaar werkt, hoe meer de teamleden zich op hun gemak gaan voelen, begrijpen wat er van hen verwacht wordt en weten wat hun taak en rol is. Op die manier wordt een groep een team waar je elkaar kunt steunen, waar je je werk op een plezierige manier kunt doen. Als een geoliede machine.

 

Waarom gaat het dan toch mis en hoe lossen we dit op?

Een team functioneert goed als iedereen met elkaar samenwerkt. Kloppen de bovenstaande ingrediënten ? Is er geen juiste en heldere dagindeling en verdeling van de taken? Houdt iemand zich niet aan de afspraken en lapt de ander die dan ook maar aan zijn laars? Dan komt er van samenwerken weinig meer terecht. Mensen trekken hun eigen plan, raken van elkaar verwijdert, omdat je elkaar simpelweg ook nodig hebt om de zorg te verlenen van de kwaliteit die we zouden willen. Dan komt vaak het grote wijzen naar elkaar, roddelen binnen het teamof de organisatie. Emotionele uitbarstingen en ziekmeldingen liggen dan op de loer.

Allereerst moet ‘het varken op tafel’. Het team zal moeten onderkennen dat er problemen zijn in de samenwerking. Wanneer deze herkenning er is, hebben we al een hele stap gezet. Maar dat is niet genoeg om de samenwerking weer op orde te krijgen.  

Daarvoor is er, afhankelijk van wat de oorzaak is meer nodig. Vaak zie je dat in dit soort teams het stellen van vragen, het accepteren van elkaars verschillen geen dingen zijn die als vanzelfsprekend worden aangenomen. Het gebeurt niet.  

Er weer een team van smeden

Wanneer de oorzaak ligt in het feit dat de teamwaarden of teamdoelen niet helder zijn dan moet daar met elkaar aan gewerkt worden. Ook het uitspreken van verwachtingen naar elkaar kan helpen om de samenwerking beter te krijgen. Wat mag je van mij verwachten en wat kan ik van jou verwachten?

Afspraken maken en je daaraan houden is er nog zo één. Wie doet wat en wanneer? En wat als dit niet gebeurt? Hoe ga je daar als team mee om? Zijn er consequenties?

Wanneer de samenwerking onder druk staat worden er vaak ook geen complimenten meer gegeven. Vaak gaat het alleen nog maar over dat wat niet goed gaat. Kijken naar wat goed gaat en dát in het licht zetten doet direct iets aan de sfeer in het team.

Voor de wat stillere (introverte) medewerker is het belangrijk dat hij of zij leert om zijn of haar mening uit te spreken in het team. Voor de meer uitbundige (extraverte) medewerker is het belangrijk dat hij of zij kan accepteren dat niet iedereen even snel denkt of even makkelijk zijn mening geeft.
 

(Beter) samenwerken is een ongoing proces

Geen enkele medewerker wil werken in een team wat niet lekker loopt, waar gedoe is. Goed met elkaar samenwerken is topsport. Dat vraagt tijd en aandacht, moed en vertrouwen. Vertrouwen in jezelf en in je collega’s. Door het verdwijnen van managers en teamleiders is een slechte samenwerking veel lastiger bespreekbaar te maken in teams. Mensen zijn bang om elkaar af te vallen. Bang voor onenigheid binnen het team, terwijl die onenigheid er vaak al lang en breed is. Of angst om uitgesloten te worden of als de zwarte piet te worden aangewezen. De vaardigheden om dit soort processen met elkaar aan te gaan ontbreken vaak. Om die vaardigheden te leren is een teamcoachingstraject bij uitstek de oplossing. Door in het moment (tijdens overdrachten, teamoverleggen en simpelweg op de werkvloer tijdens de diensten) te vragen wat er nu gebeurt maak ik mensen bewust van wat de oorzaak is van de slechte samenwerking en leer ik ze wat zij er met elkaar aan kunnen doen.

Wil je aan de slag?

Laten we dan snel afspreken om een plan van aanpak voor jouw zorgteam of instelling uit te werken. Bel mij op 06 83970475 of laat hier een berichtje achter.