Leidinggeven aan anderen. Klinkt makkelijk, toch? Een beetje sturen, een beetje motiveren, misschien wat ‘go go go’ roepen.
Maar wacht even… wie leid je eigenlijk? Je team of jezelf?
Want zonder dat je eerst weet wie jij bent en wat jij nodig hebt, hoe kun je dan überhaupt verwachten dat anderen het goed doen?
Leidinggeven begint bij zelfkennis, bij het begrijpen van jezelf.
Dus, hoe geef je nu leiding aan jezelf, zodat je daarna met vertrouwen leiding kunt geven aan anderen?
Regel 1. Ik ben oké, jij bent oké
Leidinggeven gaat met vallen en opstaan.
Niet alleen wanneer je beginnend leidinggevende bent. Nee hoor, ook wanneer je net als ik al jarenlang leiding geeft, bestaat de kans dat het een keer niet gaat zoals bedacht of bedoeld.
Is dat erg?
Ik vind van niet. Zolang jij volledig jezelf bent en mag zijn is er geen probleem. Dan hoef je jezelf niet vast te zetten door allerlei uitvluchten te bedenken. Of jezelf te verstoppen omdat jij steeds de schuld krijgt van wat er niet goed is gegaan.
Wanneer er dingen niet gaan zoals gepland is dat 9 van de 10 keer niet omdat er iemand de boel aan het saboteren is. Ik kom nooit iemand tegen die ’s ochtends zijn bed uitkomt met het idee de boel nu eens lekker in het honderd te laten lopen.
Er is vaak helemaal geen sprake van schuld. Wel kan het zo zijn dat dingen niet handig zijn gedaan.
Onhandig dus. Geen schuld. Niet van jou en niet van de ander.
In ieder team en iedere organisatie komt er altijd een moment waarop het spannend wordt. Er gedoe is; torenhoog verzuim, resultaten die achter blijven, heftige incidenten, groot verloop, veel gemopper. Zo’n periode waarin het niet gaat zoals gepland. De kans dat jij als leidinggevende of manager hiervoor verantwoordelijk wordt gehouden (lees: de schuld krijgt) is groot. Dat lijkt logisch. Jij bent immers verantwoordelijk. Het voelt alsof de hele organisatie jouw kant opkijkt. Je voelt aan alle kanten de druk. Los het op! Dat is de zwijgende boodschap die je meekrijgt.
Ik zie een organisatie als een levend systeem. Een kenmerk van een levend systeem is dat het niet van verandering houdt. Vaak is gedoe in organisaties waar een verandering plaats vindt een teken dat het systeem onder druk staat.
Systemen zijn gericht op het in stand houden van de status quo.
Bij verandering reageert ieder systeem op dezelfde manier: Terug naar hoe het was. En zo snel mogelijk!
Het heeft dus niets met jou te maken. En ook niet met je collega’s. Wat er gebeurt is volkomen logisch.
Wanneer je op deze manier naar gedoe kunt kijken wordt het voeren van het gesprek over wat er gebeurt en wat er gedaan moet worden echt een stuk makkelijker. En helpt het niet om de ‘schuldkaart’ te spelen.
Regel 2. Mild en met Liefde
Ik ben een oordeel op pootjes.
Heb een behoorlijk stevige mening en ben niet bang om die te delen wanneer dat naar mijn idee nodig is. Heel lang was ik me niet bewust van de impact die ik op mijn omgeving heb wanneer ik mijn mening geef. Jaren geleden (ver voor 2014) kreeg ik eens de vraag van iemand of ik wist dat mensen bang van mij waren.
Compleet verbaasd keek ik haar aan.
Mensen bang van mij? Hoezo dat dan? Ik kon er niet bij. Begreep er echt niets van. En … vond het ook grote kolder. Van mij hoef je echt niet bang te zijn. Doe effe normaal!
Ondertussen weet ik dat ik behoorlijk intimiderend kan zijn. Dat is soms handig. Maar vaak ook niet. Daar had ik dus iets te doen. Met dat oordeel van mij. Maar goed. Zonder oordeel is niemand, toch? Of misschien wanneer je10 jaar op een berg in Nepal gaan zitten, misschien dat het dan lukt. Dat oordeel is er. Aan mij de schone taak om er iets mee te doen zonder dat ik mensen afschrik of tegen me in het harnas jaag.
Hoe ik dat doe?
Na al die jaren heb ik geleerd om te voelen wanneer dat oordeel weer op mijn schouder komt zitten en tegen me begint te tetteren. Vaak zit er een kern van waarheid in dat getetter. Het helpt me alleen niet om vanuit dat getetter te reageren.
Wat ik geleerd heb is om dat oordeel eens even een tijdje uit te stellen. Naar de achterbank te verwijzen. Zodat ik tijd heb om te onderzoeken of dat oordeel van mij wel klopt.
Als vanzelf wordt ik dan zachter in mijn doen en laten. Minder fel. Rustiger.
Dat helpt om milder te zijn.
En die liefde? Die krijg je er gratis bij. Omdat ik in iedere opdracht een beetje ga houden van de mensen en de organisatie.
Regel 3. Stel eens een vraag
Gewoon een vraag stellen. Hoe lastig kan het zijn?
Jaren geleden was het stellen van open vragen voor mij echt mega lastig! Wanneer iemand bij me kwam met een vraag had ik vaak al tig-oplossingen bedacht nog voordat de vragensteller uitgepraat was.
En die oplossingen vuurde ik dan in een razend tempo af. Doe dit of doe dat, doe zus of doe zo.
Want oplossingen bedenken is voor mij appeltje-eitje. Daar hoef ik niet over na te denken. Het gaat vanzelf.
Prima kwaliteit zou je denken. Niks meer aan doen. Nou… da’s toch niet helemaal waar. Want als je zoals ik nogal snel bent met een oordeel dan ben je ook snel met denken te weten hoe iets in elkaar zit.
Je stopt dan met echt luisteren omdat je in je hoofd al bezig bent met die tig-oplossingen. Grote kans dat die oplossingen helemaal niet bijdragen of dat de vragensteller helemaal niet zit te wachten op een oplossing maar gewoon even iets hardop uit wil spreken.
Het stellen van een goede vraag levert me dus veel meer op dan het afvuren van al die oplossingen.
Ook al omdat die oplossingen dan van mij zijn. Terwijl het probleem of het gedoe niet van mij is …
Voel je het schuren?
Vragen stellen dus. Open vragen. Wie, Wat, Waar, hoe, waarom.
En dat kan overal en altijd. Het helpt. Maakt ruimte. En zorgt ervoor dat er beweging komt.
Regel 4. Kleine stappen zijn ook stappen
Ik heb snel door wat er speelt, tig-oplossingen paraat en zie wat er nodig is.
Dat maakt dat ik de neiging heb om grote stappen te maken.
Sokken ophijsen en fietsen, niet lullen maar poetsen.
Veranderen van gedrag gaat niet 1-2-3. Probeer maar eens om je tanden te poetsen met je andere hand. Een week lang.
Ik durf te wedden dat het je niet lukt om dat te doen zonder je te vergissen. Maar … wanneer de hand waarmee je altijd die tandenpoets in het gips zit en je die tandenborstel dus niet vast kunt houden, dan wordt het ineens een heel ander verhaal. Hoe dat kan? Er is iets veranderd in de context van het tandenpoetsen wat maakt dat je bijna als vanzelf die andere hand gaat gebruiken. De eerste week niet leuk. Maar ’t is niet anders.
En dat is precies zo met verandertrajecten in een organisatie of team.
Door iets in de context anders te doen gaat er iets veranderen. En vaak is dat niet groots en meeslepend.
Bewust zijn van het feit dat wat voor jou vanzelfsprekend is voor een team of je collega’s een mega stap is, helpt hier ook bij.
Hoef je geen plan voor te schrijven, geen overleg voor te plannen.
Gewoon doen. Goed kijken wat er gebeurt. En iedere stap die gemaakt wordt vieren!
Regel 5. Het is verboden om hard te werken
Door falen en doorgaan, vallen en op staan heb ik geleerd dat die grote stappen van mij niet handig zijn en vaak ook niet werken.
Zeker niet in een verandertraject waarbij er ander gedrag van medewerkers en leidinggevende gevraagd wordt. Toch wil ik graag het resultaat behalen wat ik heb afgesproken met mijn opdrachtgever. Wanneer het lijkt of dat niet gaat
Er is een groot verschil tussen veel werken en hard werken.
Hard werken komt voort uit je eigen energie. Uit je power, uit je wilskracht. Van te lang hard werken raak je uitgeput. Je energie raakt op, je batterij raakt leeg.
Ik weet dat ik hard aan het werk ben als ik me aan het einde van de dag een uitgeknepen citroen voel. Wanneer ik op de bank plof en nergens geen zin meer in heb. Dan heb ik hard gewerkt. Wanneer ik veel aan het werk ben of eigenlijk wanneer ik veel werk verzet dan kan ik eindeloos doorgaan.
Dan ben ik in verbinding met mezelf, in verbinding met mijn omgeving.
Dan gaan de dingen moeiteloos. Ben ik vrolijk en heb ik als ik thuis kom nog genoeg energie over om naar de sportschool te gaan.
Ben jij klaar om jouw leiderschap naar een hoger niveau te tillen?
Ontdek hoe zelfkennis jouw leiderschapsstijl kan versterken.
Neem contact op voor een persoonlijk coachingstraject!